In veel agentuurovereenkomsten wordt dit punt over het hoofd gezien.
Wat is passieve commissie ?
Ook al is geen exclusiviteit bedongen in de agentuurovereenkomst, dan heeft de agent toch recht op “indirecte » of « passieve » commissie wanneer (uitdrukkelijk of stilzwijgend) een geografische sector aan hem is toevertrouwd, of een bepaalde klantengroep. De agent heeft dan recht op commissie op alle verkopen binnen dat territorium of die klantengroep zelfs als hij niet tussenbeide is gekomen in het tit stand komen van de koopovereenkomst.
(art. L 134–6 § 2, Code de Commerce dat volgt uit de Europese richtlijn). Dus een recht op “indirecte” provisie wordt systematisch aan de agent toegekend, zelfs zonder exclusiviteit, wanneer een zone /territorium/ bepaalde klant groep aan hem is toevertrouwd.
Hoe werkt dat ?
De jurisprudentie heeft het recht van de handelsagent op indirecte commissie beperkt tot gevallen waarin de principaal direct of indirect bij de transactie betrokken was, dus wanneer de principaal zelf verkoopt of via een verkoopagent, commissionair ed. in bedoeld territorium of kanten groep.
Als de principaal niet direct of indirect tussenbeide is gekomen in de verkoop die op het grondgebied van de bestaande agent heeft plaatsgevonden, kan deze geen commissie op de transacties vorderen. Dit beginsel werd vastgesteld door het Hof van Justitie van de Europese Unie en vervolgens door het Hof van Cassatie in de zaak Chevassus-Marche/Danone, waarin de handelsagent van Danone commissies eiste over verkopen die op zijn grondgebied werden gedaan door een in een derde land gevestigde wederverkoper die deze producten bij Danone had gekocht (Chevassus-Marche tegen Groupe Danone; CJCE, 17 januari 2008, zaak C-19/07; Cass. com., 1 juli 2008, nr. 03-12.724). Dus: verkopen die niet direct of indirect (via een agent / vertegenwoordiger / commissionair ) door de principaal zijn teweeg gebracht maar zij gedaan door een distributeur gevestigd buiten het aan de agent toevertrouwde gebied geven geen recht op commissie.
Kun je dat recht uitsluiten?
Ja, de regel is niet van openbare orde: De principaal heeft er dus alle belang bij om de voorwaarden voor de toekenning van indirecte provisies uitdrukkelijk in het contract te regelen en af te stemmen in het contract met de handelsagent.
Kortom : De principaal moet het territorium/producten/klant-drieluik duidelijk afbakenen, en kan exclusiviteit uitdrukkelijk uitsluiten. De principaal kan er baat bij hebben om ook indirecte commissie uit te sluiten en om te stellen dat verkopen die door hemzelf via zijn website worden gesloten, evenals door derden (wel of niet via hun eigen website), met klanten gevestigd in het gebied dat aan de agent is toevertrouwd etc. geen recht op commissie geven.
