De bedoeling van de vaste “Macron-ontslag tariefschalen” voor de bepaling van de aan de werknemer verschuldigde schadevergoeding, was om de werkgevers een zekere mate van zekerheid te bieden in geval van een onrechtmatig ontslag; de anciënniteit van de werknemer wordt het criterium voor het bepalen van de hoogte van de vergoeding.
Deze wetsherziening blijft zeer omstreden. Ondanks een aantal krachtige beslissingen waarin de tariefschalen zijn toegepast, zijn deze in recente arresten als onwettig bestempelt en afgewezen.
Eén van de belangrijkste wetsherziening van president Macron omtrent het definiëren van vaste tariefschalen bij een ongegrond ontslag is nog steeds object van levendige discussie.
Ontslagen van na 24 september 2017 vallen onder dit voor werkgevers gunstiger ontslag regime.
Het nieuwe stelsel van artikel 1235-3 van het Franse arbeidswetboek van het Franse arbeidswetboek voorziet immers in vaste tariefschalen dat wil zeggen een maximum bedrag aan schadevergoeding dat door de rechtbank kan worden toegekend in geval van een ongegrond of onvoldoende gemotiveerd ontslag. Behoudens bepaalde incidentele bedragen die kunnen worden toegekend (bijvoorbeeld voor vexatoir ontslag of procedurekosten), wordt de hoogte van de schade vergoeding die aan voormalige werknemers wordt toegekend, voortaan uitsluitend op grond van hun anciënniteit bepaald. In de praktijk zijn bedrijven nu in staat om vooraf de, in geval van een rechtelijke procedure te betalen vergoeding, te berekenen.
Deze wetsherziening kwam als reactie op de onvoorspelbaarheid van de hoogte van de schadevergoeding zoals bepaald door de Franse rechtspraak, en in sommige gevallen de buitensporige aan werknemers toegekende bedragen en bescherming, zoals soms bekritiseerd door zowel Franse als buitenlandse bedrijven.
De tarief schalen zijn op alle ontslagen van toepassing, behoudens enkele beperkte uitzonderingen waarin rechtbanken hun beoordelingsvrijheid hervinden (bijvoorbeeld bij schending door de werkgever van een fundamentele vrijheid, morele intimidatie of discriminerend ontslag, schending van specifieke bescherming van bepaalde werknemers zoals zwangere vrouwen en werknemersvertegenwoordigers).
Aanvankelijk bevestigden de twee belangrijke Franse jurisdicties, de Conseil d’Etat (7 december 2017, n ° 415243) en de Conseil constitutionnel (21 maart 2018, n ° 2018-761 DC) de tarief schalen, ondanks unanieme kritiek van de vakbonden en de parlementaire oppositie.
Meer recentelijk hebben lagere rechtbanken de toepassing van de wetsherziening ook bevestigd (CPH Mans 26 september 2018). Andere rechtbanken hebben echter overwogen dat de tarief schalen in strijd zijn met internationale verdragen (Europees Sociaal Handvest en IAO-verdragen) en daarom illegaal zijn (CPH Troyes & Amiens Dec. 2018 ; Lyon Jan. 2019). Volgens deze rechtbanken zijn de tarief schalen onvoldoende afschrikkend en leiden ze niet tot een adequate vergoeding van de door de werknemers geleden verliezen.
Het Franse hooggerechtshof (Cour de cassation) en de Europese rechtbanken (C.J.U.E., en mogelijk C.E.D.H.) hebben zich nog niet uitgelaten en zodoende ontstaat het risico van een aanzienlijke hoeveelheid geschillen.
Foto Adobe Stock, credit Arsgera.